Amalia van Solms

Prins Frederik-Hendrik van Oranje-Nassau en zijn vrouw Amalia van Solms met hun drie jongste dochters. Schilderij van Gerard van Honthorst, gemaakt in het overlijdensjaar van de prins, 1647.
Bron: Rijksmuseum, Amsterdam.

De Emiliapolder is genoemd naar de vrouw van prins Frederik-Hendrik van Oranje, Amalia van Solms. Op het moment dat de ringdijk rond de nieuwe polder klaar was, waren ze precies twintig jaar getrouwd. Amalia kende Geertruidenberg, omdat ze in 1637 tijdens het beleg van Breda ruim een maand in het Bergse Prinsenhof verbleef om dichtbij de verrichtingen van haar man te kunnen zijn.
Omstreeks 1622 ontmoette Amalia van Solms-Braunfels (1602-1675) prins Frederik-Hendrik (1584-1647) en er ontstond een amoureuze maar platonische relatie tussen de twee. Frederik-Hendrik was net als zijn oudere (half)broer Maurits nogal een rokkenjager wat hem de bijnaam ‘mooi Heintje’ opleverde. In feite wilde hij zich niet aan één vrouw binden, maar hij beloofde Maurits op diens sterfbed dat hij zou trouwen en voor nakomelingen zou zorgen. De keuze viel op Amalia. Hoewel haar familie niet erg vermogend was, was ze een goede partij, omdat haar grootmoeder een zuster was van Willem van Oranje. Ze waren dus familie van elkaar.
Op 4 april 1625 trouwde de 23-jarige Amalia met de 42-jarige Frederik-Hendrik. Kort erna stierf Maurits, waardoor Frederik-Hendrik stadhouder werd. De eerst zo losbandige prins hield er geen affaires meer op na en het stel kreeg samen negen kinderen, zodat het huwelijk toch als redelijk gelukkig te boek staat. Beiden hielden ze van mooie bouwwerken en van kunst. Ze lieten nieuwe paleizen (waaronder Huis ten Bosch) bouwen en oude paleizen renoveren, die ze volhingen met kunstwerken.
Het karakter van Amalia werd omschreven als spontaan en open. Ze had een groot plichtsbesef en bestuurde zowel haar gezinsleven als het hofleven op strikte wijze. Ze verloor af en toe haar zelfbeheersing en kon dan vrij ruw overkomen, wat ten koste ging van haar waardigheid.
Via haar kinderen probeerde Amalia haar dynastieke ambities te verwezenlijken. Ze liet haar oudste zoon, Willem II, op 15-jarige leeftijd met de 9-jarige Maria Stuart van Engeland trouwen en haar oudste dochter, Louise, mocht van haar niet met jeugdliefde Henri de la Trémoille trouwen, omdat hij niet invloedrijk genoeg was. Vanaf 1640 verving Amalia regelmatig Frederik-Hendrik wegens diens gezondheidsproblemen bij belangrijke besprekingen, bijvoorbeeld bij de onderhandelingen die zouden leiden tot de vrede van Münster in 1648.
Dankzij Amalia ontwikkelden de Oranjes zich steeds meer tot een Koninklijke dynastie in plaats van een familie van stadhouders.