Germania Inferior

Voorbeeld van een Romeinse munt.

In het jaar 17 ging Nederland ten zuiden van de Rijn behoren bij Germania Inferior, een Romeinse bestuurlijke eenheid. Tussen 40 en 47 kwam de zwaar versterkte noordelijke grens van het Romeinse Rijk, de Limes, dwars door Nederland te lopen. Deze grens volgde de (Oude) Rijn van Nijmegen tot Katwijk. Het Romeinse gebied werd aan het einde van de eerste eeuw verdeeld in gewesten, die min of meer samenvielen met de gebieden van de grote inheemse stammen. Ieder gewest had zijn eigen hoofdstad. Het huidige Geertruidenberg ging behoren bij Municipium Cananefatium (letterlijk: stad van de Cananefaten) met als hoofdstad de Romeinse versterking bij het huidige Voorburg.
In de Romeinse tijd bedroeg het inwonertal van Nederland naar schatting 150.000 tot 200.000 mensen. De twintig Romeinse forten werden bemand door ongeveer 10.000 militairen, die overigens lang niet allemaal Romeins waren. Er werd zwaar gerekruteerd onder de lokale bevolking, waardoor inheemse jongemannen gedurende een aantal generaties uit hun vertrouwde omgeving werden gehaald. Als ze als veteraan na de lange diensttijd van 25 jaar naar huis terugkeerden, waren ze sterk geromaniseerd. De landbouwproductie kwam in dienst te staan van de markteconomie rond het leger. Dit zijn slechts twee voorbeelden van de ingrijpende veranderingen in de eerste vier eeuwen van onze jaartelling. Ondanks de maatschappelijke ontwikkelingen was de Romeinse tijd een periode van rust en welstand.
Uiteraard weten we niet of er toen bewoning was in Geertruidenberg. Wel hebben vondsten in Noord-Brabant aangetoond dat het bevolkingsaantal groeide. Ook in de nabijheid van Geertruidenberg. Zo namen de ontginningen toe in Den Hout en Vrachelen, waar in ieder geval al vanaf de late bronstijd (circa 1000 v.Chr.) permanente bewoning was. In de Romeinse tijd vond daar uitbreiding plaats naar het noorden, zoals blijkt uit gevonden resten van zeven boerderijen. In Geertruidenberg zelf zijn een klein aantal Romeinse voorwerpen aangetroffen:  fragmenten aardewerk en munten. Het kan zijn dat dit duidt op bewoning, maar het kan ook zijn dat reizigers deze munten hier verloren hebben.