Op de bon

Voedselbonnen.

Van 1940 tot 1945 werd Nederland bezet door de Duitsers. Voor de Nederlanders was daardoor allerlei eten moeilijk te krijgen: er was schaarste. Ook was het voor de Nederlanders verboden om spullen te vervoeren, zodat het eten niet van de ene naar de andere plaats gebracht kon worden. Natuurlijk deden de Nederlanders dat stiekem toch: ze gingen smokkelen.
Om het weinige eten dat er was eerlijk onder alle mensen te verdelen kreeg iedereen een bepaald aantal bonnen. Met die bonnen konden ze naar de winkels gaan en het eten kopen wat op de bon stond. Bij het boodschappen doen moest je dus betalen met geld èn met de goede bon. Het systeem van etensbonnen noemen we distributie. Maar wat je met de bonnen kon kopen, was vaak niet genoeg. Daarom probeerden de mensen bonnen van anderen te kopen of te ruilen. Ook gingen ze in de eigen tuin groenten kweken of dieren houden om deze later te slachten, zoals varkens, kippen en konijnen. Maar ook dat was eigenlijk verboden. Als de Duitsers erachter kwamen, werd alles afgenomen.
De inwoners van Geertruidenberg hadden er last van, net als alle andere Nederlanders. Verder verliep de oorlog hier vrij rustig. Er werd niet gevochten, behalve aan het begin en het einde. In 1940 en in 1944. Vooral in oktober en november van het jaar 1944 was het heel spannend in Geertruidenberg. Er werd geschoten en er vielen bommen. Veel gebouwen raakten beschadigd. De mensen konden niet in hun huizen blijven, want dat was heel gevaarlijk. Daarom hadden ze schuilkelders gemaakt, waar ze veiliger waren. Soms was zo’n schuilkelder onder een huis, soms was het een gegraven gang onder de grond. Als er een vliegtuig aankwam dat bommen kon gaan gooien, ging het luchtalarm af. Dat is een sirene. Iedereen rende dan meteen naar de dichtstbijzijnde schuilkelder. Dicht op elkaar gepakt, wachtte men daar tot het weer veilig was. Soms duurde dat een paar uur, soms een paar dagen.
Op 5 november 1944 werd Geertruidenberg bevrijd door soldaten uit Polen, die samen met soldaten uit Engeland, Amerika en Canada de Nederlanders te hulp kwamen om tegen de Duitsers te vechten. Op die dag was het groot feest!
Helaas lukte het niet om ook de rest van Nederland te bevrijden van de Duitsers. Het noorden van Nederland moest tot 5 mei 1945 wachten tot ook daar de oorlog voorbij was.