Tekening van twee ridders, die graaf Willem II (links) en zijn zoon Floris (rechts) voorstellen. Floris werd later graaf Floris V van Holland.
Bron: Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen, handschrift nr. B.89.420.
In Geertruidenberg heeft van 1323 tot 1547 een echt kasteel gestaan. Daar is nu niets meer van te zien. Gelukkig zijn in de grond stenen teruggevonden, zodat we weten waar het ongeveer gestaan heeft, namelijk waar nu het Wilhelminaplein en de Stationsweg is. Uit beschrijvingen weten we ook hoe het er heeft uitgezien en wie er gewoond hebben. Het kasteel was een groot vierkant gebouw met torens en dikke muren en natuurlijk met een gracht erom heen. Bij de brug over de gracht stond nog een kleiner kasteel: de voorburcht. En tussen deze voorburcht en de stad lag nog een tweede gracht. Het was dus heel moeilijk voor de vijand om bij het kasteel te komen.
Het kasteel was van de graaf van Holland. Als hij in Geertruidenberg was, woonde hij in de voorburcht bij het kasteel. In het kasteel zelf woonde de castelein, de ridder die namens de graaf voor het kasteel zorgde. We weten niet zeker of er ook jonkvrouwen in het kasteel woonden, want daar is nooit over geschreven, maar als de graaf er was, waren er feesten en dan zullen misschien ook de vrouwen en kinderen erbij geweest zijn.
Er werden ook echte riddertoernooien gehouden op een veld in de stad bij de Koestraat. Als de ridders op hun paarden met elkaar om de prijzen vochten, konden de inwoners van Geertruidenberg hun favoriete ridder aanmoedigen. In 2005 is daar, diep onder de grond, een echt ridderzwaard gevonden. We weten niet van wie dit zwaard geweest is. Is het verloren of achtergelaten door een ridder? Heeft een schildknaap niet goed opgelet? Op het zwaard staat een tekst. Helaas is het nog niet gelukt om precies te snappen wat ermee bedoeld wordt. Het zwaard is nu te zien in Museum ‘De Roos’ aan de Markt in Geertruidenberg.